|
Uticaj prsluka za hlađenje tela, na bazi tečne cirkulacije, na nivo fiziološkog opterećenja vojnika izloženog fizičkom naporu u uslovima ekstremno visokih temperatura
Dalibor Jovanović Radovan Karkalić Ljubiša Tomić Zlate Veličković Zoran Bajić
Rad predstavlja rezultate istraživanja na polju efikasnosti sistema za hlađenje tela na bazi cirkulacije rashladne tečnosti i njegov uticaj na psiho-fiziološko opterećenje vojnika u uslovima izloženosti fizičkom naporu i ekstremno visokim temperaturama. Podaci i dobijeni rezultati zasnovani su na sprovedenim ispitivanjima u klimatskoj komori Instituta za higijenu VMA u Beogradu. Deset vojnika muškog pola dobrovoljno je podvrgnuto testovima toplotnog opterećenja usled fizičkog napora, izazvanog hodanjem na pokretnoj traci sa brzinom hoda od 5 km/h, u toploj sredini (temperatura vazduha 40°C). Testovi su realizovani sa ispitanicima srednjih godina (25.8 ± 2.4) i sličnih antropometrijskih parametara (72 ± 10 kg, 182 ± 8 cm), u varijanti nošenja terenske maskirne uniforme bez ikakvog rashladnog sistema (opcija NoCOOL) i uz upotrebu rashladnih prsluka za hlađenje tela, model DP 103 (opcija COOL). Kao pokazatelji fiziološkog opterećenja određivane su: srednja kožna (Tsk) temperatura, timpanična (Tty) temperatura i frekvencija srčanog rada (HR), dok je intenzitet znojenja (SwR) računat kao pokazatelj vodeno-elektrolitskog statusa. U svim slučajevima izlaganje fizičkom naporu u toploj sredini indukovalo je fiziološki odgovor manifestovan kroz povećanje Tty, frekvencije srčanog rada i intenziteta znojenja. Ekspreimentalni rezultati dokazali su uticaj rashladnog prsluka, korišćenog preko letnje vojničke uniforme, na snižavanje nivoa fiziološkog opterećenja tokom izlaganja vojnika ekstremnim uslovima, u poređenju sa identičnim testovima u varijanti bez hlađenja tela. Ključne reči: zaštitna oprema, oprema vojnika, rashladni prsluk, uticaj temperature, visoke temperature, toplotni stres, fiziološki zamor.
|