REVOLUCIJA I OSUNČAVANJE
Kako je Milutin Milanković sklopio slagalicu klime?

 

Aleksandar Petrović

 

 

Milutin Milanković (1879-1958), profesor primenjene matematike na Beogradskom univerzitetu je srpski matematičar poznat po svom revolucionarom razumevanju dinamike klimatskih promena. Uspostavio je klimatologiju kao egzaktnu nauku, začetnik je numeričkog modelovanja klime, omogućio je matematičku interpretaciju dugih kvazi-periodičnih klimatskih promena i tvorac je osnovnog organona za razumevanje  nastanka ledenih doba, jednog od glavnih naučnih izazova danas. Pokazao je povezanost nebeske mehanike i nauka o Zemlji, omogućio je dosledno spajanje nebeske mehanike i nauka o Zemlji i preobrazio deskriptivne nauke u egzaktne. Razmatrajući  sezonski i latitudinalni raspored osunčavanja Zemlje, koja zavisi od promena u orbitalnoj geometriji Zemlje, Milanković je formulisao astronomsku teoriju klime kao opštu matematičku teoriju osunčavanja, stvarajući tako jedinu teoriju klime koja se može matematički proveriti i geološkim potvrditi.