Predmet ove naučnotehničke informacije usmeren je na uspostavljanje numeričkog pristupa modelovanja otkaza kompozitnih struktura pod dejstvom statičkih opterećenja. Za tu svrhu prikazan je celovit numerički pristup proračuna inicijalnih otkaza elemenata ili pak celih struktura od kompozitnih materijala. Razmatrani numerički pristip bazira na primeni metode konačnih elemenata (MKE) u domenu geometrijski nelinearnog ponašanja s jedne i primene odgovarajućih kriterijuma inicijalnih otkaza s druge strane. U cilju verifikacije numeričkog modelovanja sprovedena su odgovarajuća eksperimentalna istraživanja aksijalno pritisnutih ravnih kompozitnih panela. Upoređeni su rezultati prezentovane numeričke analize sa eksperimentima. Dobijena je dobra saglasnost između proračunskih i eksperimentalnih rezultata. Dobra saglasnost dobijena je u kritičnom i postkritičnom domenu. Uočeno je da se inicijalni otkazi mogu javiti u postkritičnom domenu i to značajno udaljeno od nivoa kritičnog opterećenja. Ovako dobijeni rezultati inicijalnih otkaza imaju poseban značaj kod vazuhoplovnih konstrukcija jer omogućuju, sa svoje strane, minimizaciju mase konstrukcije uz zadovoljavanje zahteva čvrstoće a posebno sa aspekta gubitka stabilnosti.

Ključne reči:  vazduhoplovne konstrukcije, struktura letelice, kompozitni materijali, višeslojna struktura, statičko opterećenje, postkritično ponašanje, proračun čvrstoće, mehanika loma, strukturalna analiza,  numeričke metode, metoda konačnih elemenata